Dzisiaj osiemdziesiąte czwarte urodziny obchodzi Jarosław Marek Rymkiewicz, krytyk i historyk literatury, eseista, poeta, dramatopisarz, tłumacz (gł. poezja anglo-amerykańska: T. S. Eliot, W. H. Auden, W. Stevens – i hiszpańska: F. G. Lorca, P. Calderon). Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim, obecnie profesor Instytutu Badań Literackich PAN w Warszawie. Współautor encyklopedii życia i twórczości Adama Mickiewicza (Mickiewicz. Encyklopedia). Mieszka w Warszawie.
Przedstawiciel i teoretyk neoklasycyzmu w literaturze polskiej, kierunku artystycznego nawiązującego do szeroko pojmowanej tradycji antycznej, znajdującej kontynuację w sztuce nowożytnej. Swój program poetycki wyłożył m.in. w zbiorze szkiców z 1967 roku pt.: Czym jest klasycyzm. U podstaw jego twórczości leży przekonanie o jedności i ciągłości sztuki i kultury (współistnienie dzieł dawnych i współczesnych): czerpie z archetypów, toposów i mitów kultury śródziemnomorskiej. Nicuje wyobraźnię romantyczną, romantyczne mity i stereotypy – wyjąwszy dwa tomy z lat osiemdziesiątych, gdzie nawiązuje bezpośrednio do tradycji romantycznej liryki patriotycznej. Zasadniczym źródłem inspiracji jest jednak dla niego barok, zwłaszcza ówczesna poezja metafizyczna i dewocyjna, kumulująca w twórczości ks. Józefa Baki. Rymkiewicza interesuje życie duchowe zwłaszcza w jego wymiarze pośmiertnym, „zaświatowym”, stąd w jego utworach częste motywy makabry i demonizmu, traktowane zresztą niezwykle trzeźwo i nie bez humoru. Śmierć, rozkład stanowi ową thema regium, królewski temat, któremu poeta poświęca niezliczone wariacje i kontrapunkty. Innym tematem wszechobecnym w tej twórczości jest muzyka, traktowana jako niedościgły wzór, najbliższy światu czystych esencji. Poeta podejmuje częstokroć dialog z tradycją filozoficzną, jego ulubionym „adwersarzem” jest Edmund Husserl. Formalny wyróżnik wierszy Rymkiewicza stanowi parzyście rymowany trzynastozgłoskowiec – wiersz ulubiony zarówno przez poetów polskiego baroku, jak i przez Adama Mickiewicza. W swojej prozie Rymkiewicz oddaje nastroje polskich intelektualistów w okresie po stanie wojennym (Rozmowy polskie), a także opisuje wyjątkowo dramatyczny epizod likwidacji warszawskiego getta w czasie II wojny św. (Umschlagplatz). Jak fascynującą powieść czyta się cykl zatytułowany Jak bajeczne żurawie...(rozpoczęty tomem Żmut), poświęcony Adamowi Mickiewiczowi oraz Wilnu i Wilnianom w XIX stuleciu.
/tekst za Instytut Książki/
/fot. https://commons.wikimedia.org/
